Giá cà phê nhân xô nội địa cán qua mức 40.000 đồng/kg. Giá kỳ hạn London cũng đã chạm vạch 2.050 đô la/tấn. May mắn lại đến với người trồng cà phê. Nhưng nhờ đâu?
Mở mắt thấy giá tăng
Chỉ còn mươi ngày nữa là đến Tết Nguyên đán. Thế mà, giá cà phê nội địa cứ tăng vùn vụt kể từ ngày thứ tư 29-1 đến nay. Trước đây, dù khi sản lượng cả nước còn thấp, cứ trước Tết, giá cà phê nội địa thường xuống thê thảm. Từ vài năm nay, hiện tượng tiêu cực này được giảm dần. Thời gian trước đây, khi tín dụng ngân hàng còn thoải mái, các nhà xuất khẩu thường mua cực mạnh dưới sức ép giao hàng chạy kế hoạch để lấy lương thưởng Tết, gặp phải nông dân cần tiền tiêu mấy ngày lễ, đã làm giá cà phê không ít lần điêu đứng các dịp thế này.
Gần đây, khi giá niêm yết trên sàn robusta Liffe NYSE xuống thấp, lượng chốt giá hàng thực qua sàn ít hẳn. Các nhà xuất khẩu đành phải điều chỉnh khối lượng bán ra, âu cũng phù hợp với túi tiền hiện nay khi tín dụng ngân hàng vẫn chưa hết khó khăn.
Tuần nay, giá cà phê nhân xô tại các tỉnh Tây nguyên lên từng ngày thấy rõ. Nếu như giá cuối tuần trước quanh mức 39.300 đồng/kg, thì sáng nay thứ bảy 2-2, giá đã chạm mức 40.300 đồng, tăng 1.000 đồng/kg. Cứ mỗi ngày, mỗi lần hỏi các đại lý, giá đều tăng vài trăm đồng mỗi ki lô gam.
Tuy nhiên, trên thị trường còn một mức giá khác, cao hơn, có khi đến 41.000 đồng. Giá này được mua bán trao đổi cho những đại lý, công ty không chịu sử dụng hóa đơn tài chính áp dụng thuế giá trị gia tăng (GTGT). Mức cao này hấp dẫn được người bán không cần sử dụng hóa đơn GTGT. Con số này hiện nay chiếm tuyệt đại bộ phận trong nông dân và người mua bán lẻ. Trong khi đó, “biết có giá cao, tôi vẫn không sờ được mức ấy mà quyết định bán với hóa đơn GTGT”, một chủ công ty nhỏ đóng tại địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng nói như kêu gọi công bình.
Nên chăng, đây là ngành hàng đang cần được Bộ Tài chính nghiên cứu để áp dụng thanh toán đại trà qua ngân hàng nhằm minh bạch và công bình hóa mua bán, thay vì hỗ trợ tài chính cho những người làm ăn chân chính như một số địa phương đang thực hiện như hiện nay. Mặt khác, thị trường xuất khẩu càng ngày càng căng thẳng và nảy sinh nhiều kiện tụng. Đề nghị này có thể là một trong những biện pháp hữu hiệu, tuy khả năng ban đầu sẽ khó khăn và gặp không ít phản đối, nhưng hi vọng giúp mặt hàng xuất khẩu chủ lực này khỏi bị các nước khác kiện “trợ giá” như trong xuất khẩu thủy sản đang gặp, dù điều này hoàn toàn sai sự thật.
Ai được chọn, người nấy hưởng
Trong mấy tuần qua, một khi giá niêm yết sàn kỳ hạn robusta xuống thấp, lượng hàng thực được đưa lên chốt bảo vệ trên sàn rất hạn chế. Nhiều khi, sàn giao dịch tài chính và hàng hóa kinh doanh theo tin đồn và tâm lý; tin đúng rất ít, tin đồn thì lại quá nhiều. Đôi lần thị trường sụp đổ chỉ vì nghe nhau rồi đua nhau bán, giá càng rớt sâu. Thời gian gần đây, có lẽ do tình hình tài chính từng gia đình nông dân cà phê có khá lên nhờ được giá được mùa mấy năm liền, nên lượng bán ra được điều độ một cách có tổ chức. Yếu tố ấy cũng đã giúp cho giá trên sàn kỳ hạn robusta London không thể xuống sâu trong thời gian qua.
Bên cạnh yếu tố tích cực ấy, giá kỳ hạn tăng tuần qua còn nhờ quỹ đầu tư chỉ số RICI (Roger International Commodities Index) bắt đầu đưa sàn Liffe robusta vào danh mục giao dịch của mình. Nghe rằng, từ ngày 30-1 đến hết 1-2, quỹ đầu tư này đã điều động một lượng tiền rất lớn vào sàn robusta Liffe NYSE.
Mặt khác, về mặt vĩ mô, thông tin GDP của nước Mỹ giảm mạnh trong quý 4-2012 so với dự kiến, thay vì dương 1,1% thì nay lại âm 0,1%. Tin tiêu cực từ nền kinh tế Mỹ đã làm cho giới đầu cơ thế giới tin rằng kế hoạch kích cầu, in thêm tiền của Cục Dự trữ Liên Bang Mỹ (Fed) chưa có dấu chấm hết. Thế là giá trị đồng đô la Mỹ giảm nhanh trên thị trường hối đoái. Chỉ số giao dịch đồng đô la Mỹ mới đây ở mức 80 điểm, thì hôm qua có lúc xuống dưới mức 79 điểm (xin xem biểu đồ 2).
Được tăng sức bởi nhiều yếu tố trên, sàn kỳ hạn Liffe NYSE tuần qua chốt mức giá 2.049 đô la/tấn cơ sở tháng 3-2013, tăng 90 đô la so với mức giá cuối tuần trước. Sàn kỳ hạn arabica Ice New York không được may mắn như robusta London, lại giảm nhẹ, mất 7 đô la/tấn so với cách đây 7 ngày.
Đồng đô la mất giá, rẻ hơn các đồng tiền khác, các nhà đầu cơ lại có thêm tiền để mua thêm nhất lại là sàn robusta Liffe NYSE tuy nằm tại London, Vương quốc Anh, nhưng vẫn sử dụng đồng đô la Mỹ để làm đồng tiền giao dịch.
Giá cà phê tăng, ngay đúng trước Tết lại càng mừng.
Song, cũng phải nhìn nhận rằng, yếu tố tăng hoàn toàn không bền vững và có thể nói là rất “vô duyên”. Hàng của ta, do nông dân ta bán ra, nhưng giá lại chịu sự chi phối của GDP Mỹ và của một hãng đầu tư nào đó…Còn con đường nào để hạt cà phê Việt Nam ra thương trường thế giới có đủ uy lực để mang lại cho nông dân, nền kinh tế đất nước một niềm vui trọn vẹn, khỏi lo ngay ngáy hôm nay được giá ngày mai mất giá?
Theo thegioisaigontimes.vn